بیست و پنجمین عصرانه بهره وری که با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شد، خانم فلور شایق، دبیر کارگروه اقتصاد چرخشی معاونت علمی ریاست جمهوری، در تعریف اقتصاد چرخشی بیان میکنند:اقتصاد چرخشی همان اقتصاد بهرهوری است. این مدل اقتصادی به ما کمک میکند تا منابع خود را بهینهتر مدیریت کنیم و در واقع، یک سیستم اقتصادی مدرن محسوب میشود. اقتصاد چرخشی از فناوریهای نوین به طور اثربخش استفاده میکند و مدلی برای طراحی مجدد محصولات ارائه میدهد. محصولاتی که قابلیت بازیافت و استفاده مجدد داشته باشند و بتوانیم پسماندها را به درستی بازیافت و مدیریت کنیم.از دیگر مزایای اقتصاد چرخشی میتوان به استفاده بهینه از انرژیهای تجدیدپذیر، کاهش تولید زباله و آلودگی اشاره کرد. تمرکز اصلی این مدل اقتصادی بر استفاده بهینه از مواد اولیه در حوزههای مختلفی مانند انرژی، صنعت و کشاورزی است که بیشترین میزان مصرف و ضایعات را دارند.اشتغالزایی یکی دیگر از مزایای اقتصاد چرخشی است. در حال حاضر، اقتصاد ما به صورت خطی اداره میشود که روشی غیربهینه است. امیدواریم با اقتصاد چرخشی، بتوانیم به اقتصادی مبتنی بر بهرهوری دست پیدا کنیم.
آقای دکتر ابوعلی گلزاری، متخصص محیط زیست و مدیریت پسماند، با اشاره به تجارب خود در صنعت رنگ و مواد شیمیایی در زمینه اقتصاد چرخشی، دلیل استقبال دنیا از این مدل اقتصادی را اینگونه بیان میکنند:در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، گرایش به مصرفگرایی به شدت افزایش یافت و تولیدکنندگان و شرکتها به دنبال تولید و عرضه سریع محصولات بودند. در آن دوران، ۸۰ درصد محصولات تولیدی در دنیا عمر مفید کمتر از ۶ ماه داشتند که این موضوع مشکلاتی را برای کل اقتصاد دنیا به وجود آورد.در گذشته، کالاها از دوام بیشتری برخوردار بودند، اما امروزه یکی از اصول اقتصاد چرخشی، تولید محصولات بادوام است و فرهنگ مصرف را به این سمت سوق میدهد. به عنوان مثال، در گذشته برای کاهش پسماند، از یک زنبیل برای خرید استفاده میکردیم، اما امروزه برای هر محصولی یک نایلون جداگانه به مشتری داده میشود.اقتصاد چرخشی که به آن 9r نیز می گویند، دارای 9 رکن اصلی است: حذف تفکر مجددکاهشاستفاده مجددتعمیربه روز رسانیتولید مجددهدف جدیدبازیافت و بازیابیما باید از مرحله طراحی، هدف بازیافت را در نظر داشته باشیم و محصولاتی تولید کنیم که به طبیعت بازگردند. بازنگری در طراحی محصولات میتواند به اشتراکگذاری و استفاده چندمنظوره از آنها کمک کند.
مهندس محمد رضا کشاورزی، مدیر مسئولیت اجتماعی سایت دیوار، در خصوص ارتباط فضای دیجیتال و پلتفرمهای دیجیتالی با اقتصاد چرخشی بیان میکنند:پلتفرمهای دیجیتالی مانند دیوار و شیپور که فضایی برای مبادله کالاهای دست دوم فراهم میکنند، نقشی کلیدی در اقتصاد چرخشی ایفا میکنند. در میان کسب و کارهای دیجیتال، دیوار به دلیل ارتباط مستقیم با محیط زیست، به عنوان یکی از پایههای اصلی اقتصاد چرخشی شناخته میشود.تنوع مدلهای مختلف در دیوار، این پلتفرم را به خطی متصلکننده انسانها تبدیل کرده است. قدرت اقتصاد چرخشی در بستر ارتباط انسانها نمود پیدا میکند و دو عنصر مهم اقتصادی و نوعدوستی، از المانهای کلیدی این مدل اقتصادی هستند.در گذشته، مردم از خرید کالای دست دوم استقبال نمیکردند، اما امروزه این فرهنگ به تدریج در میان مردم جا افتاده است. نظرسنجی انجام شده در دیوار نشان میدهد که 62 درصد از کاربران از این پلتفرم رضایت دارند که 7 درصد از این رضایت به دلیل حمایت از محیط زیست است.دو سال پیش، دیوار با شعار "نجات زمین با دست دوم" به دنبال تغییر رفتار و فرهنگ مردم در زمینه استفاده از کالاهای دست دوم بود. هدف این پلتفرم، نشان دادن ارتباط بین استفاده از کالاهای دست دوم و حفظ محیط زیست است .
آقای دکتر فردین اسکافی، رئیس کمیته فن INSO/ISO/TC323 اقتصاد چرخشی بیان داشتند که پایداری در زنجیره تأمین، کنترل پیامدهای منفي اجتماعي و محیط زیستي مربوط به فرآیندهای تولید محصوالت و خدمات را از استخراج مواد، تا حمل برای مشتری در بر مي گیرد. منافع مورد انتظار از ایجاد زنجیره تأمین پایدار: .1 بهبود بهره وری عملیاتی و کاهش هزینه ها ازطریق استفاده بهینه از منابع و کاهش پسماند .2 افزایش مزیت رقابتی بنگاه و سهم بازار .3 کنترل ریسک های محیط زیستی و اجتماعی بنگاه .4 تشویق و توسعه نوآوری های مبتنی بر پایداری در سازمان .5 ارتقای رضایت مشتریان ازطریق ارایه محصوالت پایدارتر. ایشان در ادامه به چند عامل مهم در گرایش به اقتصاد چرخشی اشاره کردند: پاندمی کرونا که در زمینه تامین مواد اولیه، تولید و ارائه خدمات اختلال ایجاد کرد و مبادلات جهانی کالا را تحت تاثیر قرار داد.درگیریهای منطقهای مانند جنگ اوکراین و روسیه که دسترسی به گاز در اروپا را محدود کرد و شرکتهایی که به اقتصاد چرخشی توجه داشتند، در این شرایط موفقتر عمل کردند.