اقتصاد دیجیتال و سرمایه گذاری های نامشهود:اهمیت ،اندازه گیری و برنامه ریزی

به گزارش روابط عمومی انجمن بهره وری به نقل از اسفندیار جهانگرد
استاد اقتصاد دانشگاه عالمه طباطبایی در طی یاداشتی عنوان کردند: 

اقتصاد دیجیتال به طور قابل توجهی نقش و اهمیت سرمایه گذاری های نامشهود را افزایش داده است. فناوریهای دیجیتال امکان بهره وری بیشتر و توسعه سریعتر این دارایی ها را فراهم میکنند و شرکتها را به سمت سرمایه گذاری بیشتر در این حوزه ها سوق میدهند. همچنین، در اقتصاد دیجیتال، بازارها به سرعت در حال تغییر و گسترش هستند و این باعث میشود که ارزش دارایی های نامشهود به دلیل قابلیت مقیاس پذیری و سرریزهای مثبت بیشتر، افزایش یابد و نقش حیاتی تری در رشد و توسعه اقتصادی ایفا کنند.

سیستم های آماری در کشورهای مختلف با توجه به ثروت، فرهنگ، چارچوبهای حقوقی و سیاسی، و همچنین ظرفیت آمارگیری متفاوت هستند. قابل درک است که سطح ظرفیت آماری هر کشور از نظر رعایت استانداردها و روشهای توصیه شده بین المللی، سیستم های جمع آوری داده و در دسترس بودن شاخصهای کلیدی اجتماعی و اقتصادی متفاوت است. دارایی ها و سرمایه گذاریهای نامشهود به سه دسته کلی تقسیم میشوند:

اطلاعات رایانه ای، مالکیت نوآورانه و صالحیت اقتصادی. این دارایی ها در قالب حسابهای ملی شامل تحقیق و توسعه، نرم افزار و سایر دارایی های نامشهود دسته بندی شده اند. به عنوان مثال، نرم افزار رایانه ای و پایگاه های داده بزرگ به عنوان دارایی های ثابت نامشهود شناسایی شده اند. این دارایی ها به همراه تحقیق و توسعه، اکتشاف مواد معدنی و آثار هنری اصلی به عنوان محصولات مالکیت معنوی طبقه بندی میشوند. با این حال، به دلیل پیچیدگی های دارایی های نامشهود، هیچ تعریف یا روش واحدی برای اندازه گیری آنها که خارج از مرزهای دارایی حسابهای ملی قرار دارد، وجود ندارد.

در سراسر جهان، بسیاری از مطالعات سه ویژگی مهم برای دارایی های نامشهود شناسایی کرده اند: 1( به عنوان منابعی با سود اقتصادی احتمالی در آینده در نظر گرفته میشوند، 2( فاقد ماهیت فیزیکی هستند، 3( تا حدی قابل حفظ و معامله توسط یک شرکت هستند. این ویژگیها در تعریف کلیتر دارایی های اقتصادی که توسط سیستم حسابهای ملی ارائه شده نیز منعکس شده اند. اندازه گیری سرمایه گذاری نامشهود به معنای ارزیابی دارایی ها یا سرمایه هایی است که در معیارهای مالی سنتی مانند صورتهای مالی عمومی یا گزارشهای سالانه قابل مشاهده نیستند.

این نوع سرمایه گذاری شامل منابع نامشهودی مانند مالکیت فکری، برندها، روابط با مشتریان، فناوریهای نوآورانه، دانش فنی، تحقیق و توسعه و مهارتهای کلیدی کارکنان میشود. اندازه گیری سرمایه گذاری نامشهود اهمیت زیادی در سازمانها، شرکتها و کشورها دارد، زیرا این اطالعات به مدیران و سرمایه گذاران کمک میکند تا ارزش و عملکرد واقعی را بهتر درک کنند و تصمیمات موفقتری اتخاذ کنند. به طور میانگین، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دارایی های نامشهود بیش از یک سوم کل سرمایه گذاری را در رشد تولید ناخالص داخلی به خود اختصاص داده است.

همچنین با مقایسه سیستم حسابهای ملی 2۰۰۸ و سیستم حسابهای ملی ،1۹۹3 مشخص شده است که با در نظر گرفتن سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه که قبالً به عنوان مصرف متوسط تلقی میشد، سهم تشکیل سرمایه ثابت نامشهود در رشد تولید ناخالص داخلی تقریباً دو برابر شده است. ابزارها و روشهای مختلفی برای اندازه گیری سرمایه گذاری نامشهود وجود دارد، از جمله مدلسازی مالی، استفاده از پرسشنامه ها، مصاحبه های کیفی، و استفاده از روشهای تخمینی مانند روش ارزش گذاری مشتری یا برند. یکی از مراجع مهم برای اندازه گیری سرمایه گذاری نامشهود، دستورالعمل های سازمان ملل متحد در سیستم حسابهای ملی است که از سال 1۹۹3 آغاز و در سال 2۰۰۸ تکمیل شده است.

در این زمینه، کشورهای انگلستان، استرالیا، ژاپن، فنلاند، کانادا، هلند و برخی دیگر از کشورهای اروپایی به شکل یکپارچه در چارچوب استانداردها و مفاهیم تولید شده اقدام به اندازهگیری سرمایه گذاریهای نامشهود کرده اند. تبدیل نامشهودها به سرمایه گذاری، نیازمند دو مولفه اصلی است: فناوری و نهادها. فناوری تعیین میکند که چگونه دارایی های نامشهود ذخیره میشوند، در حالی که نهادها ارزش بیرونی این دارایی ها را با اعمال تفکیک پذیری ایجاد میکنند

.بنابراین برای بهبود مدیریت کشور و تحقق اهداف اقتصاد دیجیتال با توجه به اینکه سرمایه های نامشهود نسبت به مشهودها ، به احتمال زیاد مقیاس پذیرتر هستند، هزینه های آنها بیشتراجتناب ناپذیرتر هست و تمایل آنها به سرریزهای بالا و هم افزایی نسبتا شدید است و می توانند تحولات اقتصادی شگرفی را رقم بزنند باید در ایران به فناوری دیجیتال و نهادهای لازم توجه جدی نمود و برای آنها برنامه ریزی تحول خواهانه کرد

- فراهم کردن بستر طراحی رویکردهای جدید برای تحولات و معماری مالی و سرمایه گذاری در حسابهای شرکتهاو دولت. - فراهم کردن بستر طراحی رویکردهای جدید برای جمع آوری داده های سرمایه های نامشهود توسط نهادهای آماری. - قابل مشاهده کردن مولفه های سرمایه و دارایی های نامشهود در آمارهای حسابهای ملی و غیرملی. - سنجش دقیق و به موقع سرمایه گذاری نامشهود در کنار سرمایه گذاریهای مشهود. - درک تأثیرات اقتصادی سرمایه های نامشهود بر متغیرهای مهم اقتصادی کشور و کسب و کارها.