بهره‌وری آموزش و پرورش زیر ذره‌بین

در چهارمین نشست عصرانه بهره وری انجمن بهره‌وری ایران، بهره‌وری آموزش و پرورش زير ذره بين مسئولان و صاحبنظران قرار گرفت.

افزایش بهره وری در آموزش و پرورش نیازمند تغییر برخی ساختارها و تشکیلات است/ برای گسترش بهره وری، تربیت معلمان با دانش های نوین و ارتقای متوازن ساحت های ششگانه تعلیم و تربیت ضروری است / جذب ۱۹۷ هزار معلم در 10 سال اخیر بدون دخالت نظر آموزش و پرورش صورت گرفته است

به گزارش روابط عمومی انجمن بهره وری ایران، عصر روز یکشنبه 29 تیرماه 1399، چهارمین نشست عصرانه بهره وری به همت انجمن بهره وری ايران با موضوع محوری «آموزش و پرورش و بهره وری، چالش ها و راهکار ها» با حضور معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش، رئيس سازمان ملي بهره وری ايران، مديرعامل و اعضای انجمن بهره وری ایران و جمعي از صاحبنظران در سالن جلسات ساختمان شهید رجایی وزارت آموزش و پرورش برگزار شد.

افزايش بهره وری در مدارس و ظرفیت مدیران آنها

 سید حمید کلانتری، مدیرعامل انجمن بهره وری ایران در ابتدای این نشست اظهار کرد: برای افزایش بهره وری باید از مدرسه شروع کرد، از بین ۷ میم  موجود در مدرسه، مدیر مدرسه در اولویت است.

وي  تصریح کرد: باید بهره وری به معنای واقعی اتفاق بیفتد و اصلاحات سیستمی انجام شود تا خروجی لازم را در  آموزش و پرورش شاهد باشیم، بنابراین بهره وری باید مساله اصلی مدیران باشد و آنها از ظرفیت هایی که در اختیار دارند استفاده  کنند.

ضرورت ایجاد یک الگو متناسب با ابرسیستم وزارت آموزش و پرورش

علی الهیار ترکمن، معاون برنامه ریزی و توسعه منابع و رئیس کمیته بهره وری وزارت آموزش و ‍پرورش نیز در این جلسه گفت: آموزش و پرورش یک ابرسیستم است، در ۷۶۰ منطقه حضور دارد و قریب ۴۲ میلیون از جمعیت کشور نیز با آموزش و پرورش ارتباط مستقیم دارند.

وي افزود: بهره وری در برخی حوزه ها مورد کم توجهی بوده است، مانند بهره وری در یادگیری و یاددهی و درحوزه اقتصاد. در وزارت آموزش و پرورش با عواملی رو به رو هستیم که شرایطی را برای ما به وجود آوردند، لذا ما متاثر از محیط هستیم.

رئیس کمیته بهره وری وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: وقتی می خواهیم فرایند بهره وری را شناسایی کنیم، باید بدانیم کدام  بخش بسیار مهم است لذا  تمام اقداماتی که در حوزه بهره وری انجام می شود باید پس از بررسی تجارب سایر کشورها و رسیدن به یک  الگو باشد و بهره وری را بسنجد.

وی خاطرنشان کرد: بهره وری از سال 1396 در دستور کار آمورش و پرورش قرار گرفت، لذا باید فرایند بودجه را متناسب با گام هایی که استخراج شده قرار دهیم. اگر روی مدل و الگوها کار کنیم بسیاری از چالش ها حل خواهد شد.

لزوم تغيير ساختار وزارتخانه آموزش و پرورش برای ارتقای بهره وری

فخرالدين احمد دانش آشتیانی، وزیر اسبق آموزش و پرورش در ارتباط تصویری با این نشست گفت: در مقطع کنونی محتواهای تک منبعی خیلی جایگاهی ندارد به ویژه در استان های مختلف کاربرد ندارد، لذا معتقدیم محتواهای آموزشی باید متناسب محل باشد، زیرا دانش آموز سیستان و بلوچستانی نیازی به محتواهای مورد نیاز دانش آموز مازندرانی ندارد.

وی افزود: ساختار تشکیلات آموزش و پرورش نمی تواند روند مطلوبی از  تعلیم و تربیت را شکل دهد، لذا تعداد زیاد پرسنل برای آموزش و پرورش مناسب نیست، بنابراین آموزش و پرورش باید این ساختار را تغییر دهد.

آشتیانی تصریح کرد: ادارات آموزش و پرورش گاها نه تنها نقش موثری در روند نظام آموزشی مدارس ندارند، بلکه با صدور بخشنامه های دست و پا گیر مانع خلاقیت مدارس نیز هستند، بنابراین بهره وری پایین است.

وی ادامه داد: البته در ساختار مالی و در بحث نیروی انسانی نیز مشکل ساختاری داریم، ورودی معلمان نیز نیازمند اصلاح است.

وزیر اسبق آموزش و پرورش گفت: امکانات زیاد با راندمان کم و تمرکزگرایی از دیگر چالش ها در آموزش و پرورش است، لذا اغلب اوقات معلمان به جای خلاقیت داشتن تنها انتقال دهنده دانش هستند.

خروجی آموزش و ‍پرورش، انسان دغدغه مند نسبت به موضوع بهره وری نيست

فاطمه پهلوانی، رئيس سازمان ملی بهره وری ايران نيز در چهارمين عصرانه بهره وری گفت: خروجی آموزش و پرورش باید انسانی دغدغه مند نسبت به موضوع بهره وری باشد.

وی افزود: مدیران دلسوز باید افرایش بهره وری را در برنامه هایشان قرار دهند.

ضرورت افزايش يكپارچگی و توازن

حمیدرضا نایبی از مشاوران انجمن بهره وری نیز بر تهیه برنامه های عملیاتی بهره وری متناظر با تمام فعالیت های تعریف شده تاکید و عنوان کرد: دوره ابتدایی ، دوره اول متوسطه، دوره دوم متوسطه نظری و دوره دوم فنی، حرفه ای و کاردانش، چهار پیشانی آموزش و پرورش را تشکیل می دهد.

وی گفت: رشد بهره وری بخش آموزش عمومی به میزان سالانه ۵ درصد از اهداف  مورد نظر است، لذا کند بودن سرعت جذب هنرجو، ضعیف شدن پایه ریاضی و کاهش سهم دانش آموزان ریاضی فیزیک از چالش های موجود آموزش و پرورش است.

نایبی خاطرنشان کرد: افزایش یکپارچگی و متوازن سازی سهم ساحت های ششگانه  تعلیم و تربیت، افزایش یکپارچگی درونی نظام تعلیم و تربیت کشور و بیرونی با سایر بخش ها، نیاز به استقرار و بهبود بهره وری باید در دستور کار آموزش و پرورش  قرار گیرد.

چالش های ارتقای بهره وری در آموزش و پرورش

 آیت اللهی، مدیر مجتمع مدارس میزان در این نشست اظهار کرد: در آموزش و پرورش ۹۵ درصد بهره وری به نیروی انسانی برمی گردد.

وی افزود: علت موفقیت برخی مدارس غيردولتی نسبت به مدارس دولتی، گروهی کارکردن معلمان و چینش دلخواه معلمان توسط مدیر مدرسه است.

آیت اللهی اضافه کرد: تا زمانی سیاست ها از بالا به پایین دیکته شود، اهداف تعلیم و تربیت محقق نمی شود.

وی گفت: تنوع مطالب کتاب درسی، بسط تربیت نوین، تربیت رسانه ای، سواد مالی، سواد حقوقی، سواد برنامه ریزی، سواد سیاسی،  سواد اخلاقی و ... نیازهای امروز دانش آموزان است .

مجید قدمی از مشاوران وزیر آموزش و پرورش و از اعضای اتاق فکر آموزش و پرورش نیز در این نشست اظهار کرد: برخی مصوبات مجلس همه شاخص های جذب معلم در آموزش و پرورش را نادیده می گیرد و فرایند جذب نیرو را در این وزارتخانه دچار مشکل می کند.

وی افزود: عدم ثبات مدیریتی در  آموزش و پرورش یکی دیگر از چالش های این دستگاه است.

دو مدل برای ارتقای بهره وری در وزارت آموزش و پرورش

در پایان این نشست، علیرضا عمادی مشاور وزیر آموزش و پرورش با جمع بندی مباحث مطروحه در جلسه، با بيان اينكه این نشست بسیار مبارکی بود كه در ادامه جلسات بهره وری در آمورش و پرورش برگزار شد، افزود: در آموزش و پرورش به  دو مدل بهره وری نباز داریم، برنامه تعالی مدیریت که مدل بهره وری مدرسه است و مدل عام بهره وری که  سند تحول بنیادین است، لذا این سند موضوعاتي را اعلام کرده که بسیار مهم است.

عمادی تصریح کرد: در اتاق فکری بهره وری تمرکز باید روی برنامه تعالی مدرسه و همچنین سند تحول باشد.

در این نشست موضوعات مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گرفت که از آن جمله می توان به ضرورت تربیت معلمان با دانش های نوین، ارائه  پژوهش های طولی و کیفی برای دانش آموزان، دخالت سایر دستگاه ها در انتصاب مدیران، ارائه الگوی بهره وری در مدارس،  جذب ۱۹۷ هزار معلم در 10 سال اخیر بدون دخالت نظر و ضوابط  آموزش و پرورش و بر اساس مصوبات مجلس و سند تحول اشاره کرد.

شايان ذكر است كه در این نشست برخی اعضا حضورا و برخی نیز از طریق ویدئو کنفرانس  در خصوص  موضوع جلسه به بحث و گفتگو پرداختند.