صبح روز پنجشنبه، شانزدهم مردادماه، در نشستی تخصصی که در مرکز صلح و محیط زیست برگزار شد، متخصصان و کارشناسان به بررسی ابعاد گوناگون بحران آب در ایران پرداختند. این نشست با حضور جمعی از استادان دانشگاهی و کارشناسان حوزه منابع آبی برگزار شد و به ارائه راهکارهایی برای اصلاح الگوی مصرف و مدیریت بحران آب اختصاص داشت.
نگاهی انتقادی به سیاست‌های گذشته
دکتر هومان لیاقتی، مدیرعامل مرکز صلح و محیط زیست، با اشاره به بحران آب به عنوان یک تهدید جدی برای کشور، به‌خصوص تهران، بر نیاز به اصلاح الگوهای مصرف و تغییر نگاه سیاست‌گذاری تأکید کرد. وی با یادآوری اسناد قدیمی از سال ۱۳۴۳، نشان داد که در گذشته مدیریت منابع آبی با دقت بیشتری انجام می‌شده است.
دکتر رضا مکنون، استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، با بیان کاهش ۳۹ درصدی بارش‌ها طی ۵۲ سال گذشته و کاهش ۲۶ درصدی آب مخازن سدها، از مدیریت نامناسب منابع آبی انتقاد کرد. او تأکید کرد که بهره‌برداری از منابع آبی کشور بسیار فراتر از حد استاندارد است و باید تمرکز بیشتری بر مدیریت مصرف و استفاده از فناوری‌هایی چون بازچرخانی فاضلاب صورت گیرد. به گفته او، بازچرخانی فاضلاب می‌تواند تا ۲۲ میلیار متر مکعب آب قابل استفاده مجدد فراهم کند که هزینه‌ای به‌مراتب کمتر از طرح‌های انتقال آب از دریا دارد.
دکتر اسکندر زند، عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی، نیز با انتقاد از «ناترازی فکر» و روزمرگی در مدیریت کشور، تصریح کرد که راه توسعه در گذشته بر اساس هوشمندی به اقلیم و نگاه همبسته به منابع بوده، اما در دهه‌های اخیر، این هوشمندی فراموش شده است. او تأکید کرد که «هیچ آب جدیدی به تهران وارد نمی‌شود» و تنها راه نجات تهران، «بازچرخان آب» است.
تغییر رفتار و نقش مردم
دکتر بنفشه زهرایی، دانشیار دانشگاه تهران، با اشاره به ضرورت کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی مصرف آب در تهران، گفت که در انتقال واقعیت بحران به مردم کوتاهی شده است. او با تأکید بر اینکه «وقتی آب نیست، واقعاً آب نیست»، خواستار سازگاری مردم با منابع محدود موجود شد. زهرایی با بیان اینکه بیش از ۵۰ درصد آب مصرفی خانوارها در سرویس‌های بهداشتی و حمام استفاده می‌شود، راهکارهای ساده‌ای مانند بررسی خروجی شیرآلات و جمع‌آوری آب سردشده در حمام را برای کاهش مصرف پیشنهاد داد.
دکتر زهرا جواهریان، مدرس و فعال حوزه محیط زیست، نیز بر لزوم تغییر رفتار در کنار آگاهی‌بخشی تأکید کرد. او گفت: «تجربه نشان داده مردم ما در بحران‌ها، همراه می‌شوند.» جواهریان با انتقاد از قیمت‌گذاری غیرواقعی آب، که مانع از درک ارزش واقعی آن می‌شود، از خانواده‌ها خواست تا با حساس کردن کودکان و تغییر رفتارهای کوچک، برای نسل‌های آینده «آب، هوا و انرژی سالم» پس‌انداز کنند. او به رفتارهای مانند شست‌وشوی حیاط با شلنگ و چکه کردن کولرهای آبی اشاره کرد که باعث هدررفت بی‌رویه آب می‌شود.
راهکارهای فناوری و مدیریت ساختاری
دکتر محمدرضا شهبازبگیان، عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس، با تأکید بر اینکه «ساختار، عامل اصلی شکل‌دهنده رفتار است»، به تجربه موفق شهر کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی در مقابله با بحران آب اشاره کرد. وی گفت که با استفاده از ابزارهای فناورانه و فرهنگ‌سازی مؤثر، شهروندان کیپ‌تاون توانستند مصرف روزانه خود را به کمتر از ۵۰ لیتر برسانند. او بر این باور است که نمی‌توان بدون ارائه فناوری‌هایی مانند سیستم‌های بازچرخانی آب خاکستری و زیرساخت‌های مناسب، از مردم انتظار کاهش مصرف را داشت.
در پایان این نشست، تفاهمنامه‌ای میان مرکز صلح و محیط زیست و انجمن دیپلماسی و آب ایران به منظور همکاری‌های مشترک امضا شد.
منبع: مستقل آنلاین
مشاهده فیلمhttps://www.instagram.com/reel/DNQklKaM_9G/?igsh=ejNkMWQ4bHhjdGNi
