سوئد در نتیجهی یک «انقلاب بازیافت» فوقالعاده، به سطوح نزدیک به «صفر زباله» رسیده و حداقل دو میلیون تن زباله از کشورهای اروپایی دیگر وارد میکند. سوئد به لطف حساسیت شهروندانش نسبت به محیط زیست و تکنیکهای جمعآوری پیشرفته، ۹۹ درصد از زبالههای تولید داخل را به طور شگفتانگیزی بازیافت میکند. این بدان معناست که سوئد در زمینهی بازیافت و استفاده مجدد از زباله، با پیشرفتهای چشمگیر در «انقلاب بازیافت» خود در دو دههی گذشته، از سایر کشورهای جهان بسیار جلوتر است. درصد زبالههای بازیافتشده توسط خانوارها از ۳۸ درصد در سال ۱۹۷۵ به حداقل ۹۹ درصد امروز افزایش یافته است.. سوئد در مدیریت زباله به موفقیت قابل توجهی دست یافته است. آنها با کاهش چشمگیر دفن زباله و افزایش نرخ بازیافت به تقریباً ۹۹ درصد، به الگویی در جهان تبدیل شدهاند. به خاطر همین موفقیت، سوئد حتی با کمبود زباله مواجه شده و مجبور به وارد کردن زباله از کشورهای دیگر اروپایی شده است. واردات زباله به سوئد از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ چهار برابر شده است. در سال ۲۰۱۶ سوئد حدود ۲.۳ میلیون تن زباله از انگلستان، نروژ، ایرلند و کشورهای دیگر وارد کرده است. نکته جالب این است که بر خلاف روال معمول واردات، سوئد به جای پرداخت هزینه، برای دریافت زباله از کشورهای دیگر پول دریافت میکند! از کل زبالههای خانگی تولید شده در سوئد در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۵.۵ درصد برای بازیافت زیستی، ۳۳.۸ درصد برای بازیافت مواد و ۵۰.۲ درصد برای بازیافت انرژی مورد استفاده قرار گرفته است. سوئد در زمینه مدیریت زباله به پیشرفتهای چشمگیری دست یافته و به الگویی برای سایر کشورها تبدیل شده است. این کشور با اتخاذ سیاستهای هوشمندانه و اجرای برنامههای جامع، موفق به کاهش دفن زباله به طور قابل توجهی و افزایش نرخ بازیافت به حدود ۹۹ درصد شده است. کمبود زباله، عاملی برای واردات! به دلیل موفقیت چشمگیر سوئد در بازیافت و استفاده مجدد از زباله، این کشور با کمبود زباله مواجه شده است. این موضوع سوئد را بر آن داشته تا برای تأمین خوراک نیروگاههای زبالهسوزی خود، زباله را از کشورهای دیگر اروپایی وارد کند. واردات زباله به سوئد از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ چهار برابر شده است و در سال ۲۰۱۶، این کشور حدود ۲.۳ میلیون تن زباله از انگلستان، نروژ، ایرلند و سایر کشورها وارد کرده است.
پرداخت برای دریافت زباله!
نکته جالب توجه این است که برخلاف روال معمول واردات، سوئد به جای پرداخت هزینه برای دریافت زباله، از کشورهای صادرکننده زباله پول دریافت میکند. این امر به دلیل فناوریهای پیشرفته و سیستمهای کارآمدی است که سوئد در زمینه بازیافت و تبدیل زباله به انرژی ایجاد کرده است.
بازیافت در سوئد چگونه انجام میشود؟
از کل زبالههای خانگی تولید شده در سوئد در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۵.۵ درصد برای بازیافت زیستی، ۳۳.۸ درصد برای بازیافت مواد و ۵۰.۲ درصد برای بازیافت انرژی مورد استفاده قرار گرفته است. بازیافت زیستی: در این فرآیند، زبالههای آلی مانند ضایعات غذایی و بقایای گیاهی به مواد آلی مفیدی مانند کمپوست تبدیل میشوند که میتوان از آن برای تغذیه خاک و افزایش حاصلخیزی آن استفاده کرد. بازیافت مواد: در این فرآیند، مواد قابل بازیافت مانند پلاستیک، کاغذ، فلز و شیشه از زباله جدا شده و به محصولات جدید تبدیل میشوند. بازیافت انرژی: در این فرآیند، زبالههای غیرقابل بازیافت سوزانده میشوند تا انرژی تولید شود. این انرژی برای گرمایش خانهها، تأمین برق و سایر مصارف استفاده میشود. سوئد، الگویی برای آینده موفقیت سوئد در مدیریت زباله نشان میدهد که دستیابی به "زباله صفر" نه تنها یک هدف آرمانی، بلکه یک هدف قابلدسترس است. با اتخاذ رویکردی جامع و استفاده از فناوریهای نوآورانه، میتوان به طور قابلتوجهی از حجم زبالههای دفنی کاست، منابع طبیعی را حفظ کرد و به محیط زیست کره زمین کمک کرد.
سوئد پیشرو در بازیافت:
کاهش مصرف انرژی و مبارزه با تغییرات آب و هوایی وینه ویکویست، مدیرعامل انجمن مدیریت و بازیافت زباله سوئد (Avfall Sverige)، توضیح میدهد که استفاده مجدد از مواد یا محصولات به معنای صرف انرژی کمتر برای ساخت یک محصول جدید است، به جای اینکه محصولی را بسوزانیم و از ابتدا کالای دیگری بسازیم. منتقدان دیگر نیز به این نکته اشاره میکنند که محصول جانبی سوزاندن زباله، دیاکسید کربن و آب است، هرچند سمی نیستند، اما نمیتوان از تأثیر انتشار دیاکسید کربن بر گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی چشمپوشی کرد.
جمعآوری پیشرفته زباله
سوئد دارای یک سیستم جمعآوری زباله پیشرفته است که در آن ایستگاههای بازیافت در فاصلهای کمتر از ۳۰۰ متری از مناطق مسکونی قرار دارند. همچنین لولههایی در زیر خیابانها وجود دارد که زبالههایی را که توسط خانوارها به ایستگاهها فرستاده میشوند، مکش میکنند. این سیستم جمعآوری زباله با استفاده از مخازن زیرزمینی به دفع بوی زباله از محلهها کمک میکند و همچنین باعث میشود زبالهها در سطح خیابان فضایی را اشغال نکنند. جامعه سوئد در زمینه تفکیک زباله برای بازیافت آموزش دیده است و دولت این کشور استراتژی قوی برای جمعآوری و استفاده مجدد از زباله برای تولید انرژی دارد. در این کشور اسکاندیناوی، برای تشویق مردم به پس دادن بطریهای استفادهشده جهت بازیافت، از موسیقیدانان مشهور برای ساخت آهنگ و پخش تبلیغات تلویزیونی استفاده میشود. برای لذتبخشتر کردن فرآیند بازیافت، در سطلهای زباله عمومی از بلندگوهایی برای پخش موسیقی استفاده میشود. همچنین در سوپرمارکتها، مردم میتوانند در ازای دریافت پول، بطریها و قوطیها را تحویل دهند که به این کار «پانتا» میگویند. سوئدیها به طور معمول تمام زبالههای خود را در خانه تفکیک میکنند و آنها را در ظروف جداگانهای برای فلز، شیشه، پلاستیک یا مواد غذایی میریزند. ضایعات غذایی برای تولید بیوگاز استفاده میشوند، بطریهای شیشهای دوباره مورد استفاده قرار میگیرند یا برای تولید ظروف شیشهای جدید ذوب میشوند. مواد پلاستیکی به حالت اولیه خود تبدیل میشوند و کامیونهای زبالهکش ویژهای مواد شیمیایی خطرناک و زبالههای برقی مانند وسایل قدیمی یا شکسته و تلویزیونها را جمعآوری میکنند.